In het bos kwam ik afgelopen week opeens deze eigenaardige, wonderlijke balletjes tegen. Wat hebben ze met elkaar gemeen?
Ze zitten allemaal vastgeplakt op een eikenblad.
Ik ben gaan speuren op internet en het blijken “eikengallen” te zijn. Nooit van deze naam gehoord? Ik ook niet. 🙂
Een gal is een abnormale groei die door een gastheer wordt geproduceerd in reactie op de aanwezigheid van een ander organisme. Met andere woorden, in dat bolletje zit een insect en in dit geval een larve van een galwesp. De wesp legt haar eieren in de plant. De gal, waarvan de vorm specifiek is voor een bepaalde parasiet, dient als behuizing en voedsel voor de larve.
Aanvulling van bloglezer Andrys:
Uit de galappels van eikenbladeren werd in het verleden inkt gemaakt door toevoeging van ijzer(II)sulfaat. Deze techniek was al bekend in de Romeinse tijd. De galappels bevatten veel looizuur dat een verbinding maakt met ijzer(II)sulfaat. Deze verbinding is in het begin kleurloos, maar wordt zwart door blootstelling aan de lucht (oxidatie tot ijzer(III)sulfaat). In oude inkten werd daarom een extra kleurstof toegevoegd, een extract van blauwhout, zodat tijdens het schrijven de letters ook leesbaar waren. Deze kleurstof is niet lichtecht en verdwijnt dan ook op den duur. De galinkt is zuur en tast op termijn het papier aan. Dit verschijnsel wordt inktvraat genoemd, die vooral ernstig is als er dik met inkt geschreven is. Bovendien verkleurt de inkt na verloop van eeuwen tot bruin.
Weer wat geleerd……
3 december 2017 om 20:13
Hoi Mirjam, ik las het en bedacht dat ik eens gehoord heb dat ze van dat eikengal vroeger inkt maakten. Even op gezocht op Wikipedia:
Inkt
Uit de galappels van eikenbladeren werd in het verleden inkt gemaakt door toevoeging van ijzer(II)sulfaat. Deze techniek was al bekend in de Romeinse tijd. De galappels bevatten veel looizuur dat een verbinding maakt met ijzer(II)sulfaat. Deze verbinding is in het begin kleurloos, maar wordt zwart door blootstelling aan de lucht (oxidatie tot ijzer(III)sulfaat). In oude inkten werd daarom een extra kleurstof toegevoegd, een extract van blauwhout, zodat tijdens het schrijven de letters ook leesbaar waren. Deze kleurstof is niet lichtecht en verdwijnt dan ook op den duur.
De gallusinkt is zuur en tast op termijn het papier aan. Dit verschijnsel wordt inktvraat genoemd, die vooral ernstig is als er dik met inkt geschreven is. Bovendien verkleurt de inkt na verloop van eeuwen tot bruin.
Dan weet je dat ook weer!
LikeGeliked door 1 persoon
4 december 2017 om 15:57
Bedankt Andrys! Interessant van de inkt. Ik verwerk jou info nog even op mijn blog.
LikeLike
4 december 2017 om 12:31
Grappig om te weten,ga er nu op letten en weet meteen hoe het heet ha ha Eikengallen
LikeGeliked door 1 persoon
4 december 2017 om 15:56
Hoi Rina, 🙂 Gekke naam he? Als kind zag ik ze veel.
LikeLike