Het is vandaag weer zover. Mijn moeder en ik gaan een weekje pelgrimeren. We zijn vorig jaar Augustus ge-eindigd in Susteren (zie Jacobspad Limburg) en vandaar uit gaan we weer op pad.
Gek idee dat we vanavond slapen bij de nonnen in Sittard.
Prachtig idee dat we deze week Nederland uit lopen. We hebben dan heel Nederland volbracht. Voor mij persoonlijk een hele prestatie doordat mijn gezondheid me soms zo dwars zit. Maar…..het is nog niet zover. Wie weet wat er nog allemaal ten positieve of negatieve gebeurd.
Hou dus de instagramfoto’s hiernaast in de gaten. Of ga me volgen via IG op wandelenenmeer. Daar post ik elke dag wel wat op. De dagen worden zoals jullie van me gewend zijn later 1 voor 1 uitgewerkt op het blog.
Vandaag is een speciale dag. Allereerst beleef ik 24 jaar vriendschap met mijn beste mannelijke vriend, mijn man. Zoveel jaar geleden kregen we “verkering” tijdens Delfsail in Delfzijl. Volgend jaar met leven en gezondheid al een kwart eeuw bevriend.
En vandaag is het precies 2 jaar geleden dat ik met mijn moeder aan het Jacobspad begon. Beide lieverds krijgen een kadootje van me. Maar ook ik ontvang een cadeau. Mijn moeder en ik gaan vandaag richting Kevelaer om weer een week te pelgrimeren op het Jacobspad Limburg.
We hebben de nacht doorgebracht bij Claire. Een lieve dame die woont in een prachtig herenhuis. Dat is het verrassende van vrienden op de fiets. Je komt overal.
Claire had vanmorgen de tafel gezellig gedekt. Ze vroeg aan ons of we muziek bij het ontbijt wilden. De Mattheus passion of opwekking of gewoon stilte. We moesten lachen om haar vraag, maar stiekem was ik ook wel ontroerd. Sommige mensen proberen zich zo in je in te leven. Bijzonder is dat. Mam en ik kozen voor stilte. Sssssttt…. Claire ging “en suite” werken.
Daarna betalen we een kleine 20 euro per persoon en gaan weer op pad. De route verlaat Zwolle via een wandelpad door een park. Dit park, “Het Engelse Werk” genaamd, is aangelegd in een romantische Engelse landschapsstijl. Het is koud en regenachtig. Het romantische ontgaat ons daardoor. Het wandelpad heet het “Horreus de haas-pad”. Deze predikant protesteerde in de oorlog openlijk tegen de Jodenvervolging.
Daarna de dijk op. Ik zag herten! Te laat met de fotocamera. Wat een prachtig zicht op de IJssel. We zagen in de verte een flinke bui aankomen. Snel even op een bankje rusten en wat eten. Daarna tot aan de knieën toe nat.
We lopen langs de IJsselcentrale, die aan de rand van Harculo staat. Even te ver gelopen. We werden afgeleid door een rustplek in de verte. Daar aangekomen was de plek net bezet. Toch maar terug naar huisnummer 23 want daar moesten we af, de velden in. Tussen de akkers door richting bos, over smalle bruggetjes naar toegangshek van Landgoed Windesheim. Prachtige omgeving.
Bij Hof van Windesheim, een kleinschalige zorgboerderij drinken we heerlijke koffie (in de koffieschenkerij) met een boerentosti. Ze runnen ook een bed en breakfast. (www.hofvanwindesheim.nl) We krijgen hier ook een stempel in ons pelgrimspaspoort. Er hing een leuke spreuk aan de muur.
We wandelen daarna langs een voormalig kloostercomplex, waar een tweetal kelders en de voormalige brouwerij bewaard zijn gebleven. De brouwerij is nu in gebruik als protestantse kerk.
Daarna via een fietspad zo de velden in. Dreigende luchten.
Flinke regenbuien en zelfs hagel. We worden koud. En zo lopen we bibberend Wijhe binnen. Net op tijd om de trein te halen richting Zwolle. Mam heeft met haar koude handen moeite om de kaartjes te pinnen.
In Zwolle overstappen naar Emmen. Mijn man pikt ons daar op en neemt ons mee richting huis, nadat we eerst nog even gewinkeld hebben.
Even een kopje koffie en gezellig bijkletsen.
De 3 dagen zitten er weer op! In Augustus 2014 vervolgen we ons pad tijdens een 4 daagse wandeling.
In Hasselt komen de pelgrimspaden uit Friesland en Groningen samen en gaan verder richting Zwolle – Nijmegen. De Jacobsweg Nieumeghen genaamd. We gaan wandelen via een nieuw boekje “Jacobswegen in Nederland”. Zie voor meer informatie onder de categorie wandelroute/boekjes.
Lekker vroeg opgestaan. Na douche en ontbijt kregen we nog een stempel in ons Pelgrimspaspoort. En zo vervolgden we onze weg. We werden “uitgeblaft” door de 3 hondjes van onze gastvrouw.
We verkenden eerst het Hanzestadje. Door de ligging aan het Zwarte Water en de Vecht is Hasselt toen een belangrijke handelsplaats geweest. Er zijn ook nog steeds sporen van de oude bedevaartstraditie terug te vinden. Zo is in het laatgotische raadhuis een Bentheimer zandsteen ingemetseld met daarin een afbeelding van een Jacobsschelp.
We slenteren door de oude gevels en steegjes, waaronder 1 met zeven deuren – zeven huisjes gebouwd in 1618 voor arme oude vrouwen.
De wandeling gaat verder over de dijk langs het zwarte Water, over de oudste gemetselde zeewering in Nederland, de 800 m. lange stenen dijk. We zien veel watervogels.
Bij Haerst hoopten we tegen beter in met het kabelveerpontje te kunnen, maar deze is alleen in de zomermaanden in gebruik. Inmiddels was het onverwachts warm geworden. We waren loom en moe en liepen langs een saaie weg. Aan de zijkant van een boerderij werden we geroepen door een mevrouw. Zin in een bakje koffie? Ze had medelijden met ons. Jacobus was ons goed gezind. Deze mevrouw coacht kinderen op de boerderij van haar ouders en via paarden helpt ze hen aan rust en eigenwaarde. Er ontstond een bijzonder gesprek. Ze rade ons aan een stuk door het bos te gaan en dan over de dijk. In het bos viel ons een graf op met twee stenen en bloeiende narcissen.
Bij oliemolen “de Passiebloem” aan de Nieuwe Vecht op een molensteen gerust en wat gedronken. Het is warm. De molen is nog volledig in gebruik.
Door de warmte valt het laatste stuk richting Zwolle ons zwaar. We ploffen neer bij Talamini aan de Grote Markt en smikkelden een heerlijk Italiaans ijsje op.
We hadden zicht op aartsengel Michael. Een prachtig beeld groen van kleur. 3,5 meter hoog en het beeld bestaat uit 350 lagen glas. Het beschermd Zwolle tegen het kwade.
Inmiddels waren we weer wat uitgerust en het was nog vroeg. We liepen Zwolle in. De binnenstad van Zwolle was voorzien van oude opgepimpte lampenkappen. Heel sfeervol om te zien. We wandelden via de vele historische gevels en straatjes naar de Sassenpoort. We zagen prachtige herenhuizen en uiteindelijk kwamen we uit bij de Peperbus en lieve vrouwenbasiliek. Deze laatste zijn we naar binnen gegaan om te bezichtigen. We waren op zoek naar de apostelbalk. Er zouden 12 apostelen op afgebeeld staan, waaronder Jacobus de Meerdere, herkenbaar aan zijn pelgrimsstaf. In de kerk was het stil, sereen. Midden in zo’n levendige stad zo’n rustige plek. Ik ben ontroerd.
We aten bij een kleine pizzeria een pizza van 6 euro (altijd blij dat we weer een low budget maaltijd vinden) en daarna zochten we ons slaapadres op via vrienden op de fiets.
We zijn dus in Zyfflich aangekomen. We hebben tot nu vandaag zo’n 12 kilometer gelopen. Het is flink koud en we kunnen de kerk niet in. Geen stempel in ons pelgrimspaspoort. Veel kerken die we tot nu toe zijn tegengekomen zijn in de 2e wereldoorlog beschadigd en daarna zoveel mogelijk in de oude stijl weer opgebouwd.
Inmiddels begint het ook te regenen dus mijn wandelstok/plu krijgt een andere functie. Een lang stuk naar Wyler (het Duitse woord Weiler, betekent gehucht.) Onbeschermd, tegen de wind in. We zien veel ganzen op het land en in de lucht. Die V-vorm blijft wonderlijk en doet me aan God denken. Vroeger zei men altijd dat die V voor vorst stond. Dus zag je ganzen zat er vorst in de lucht. Mam probeert ze op te jagen en een foto te maken. Het lukt haar moeilijk. Ik schiet in de lach, want het is een grappig gezicht.
We zien aan de rand van de stuwwal de torens van 2 kerken. We beklimmen de stuwwal via een steil glad trappetje. We rusten uiteindelijk wat in het portaal van een prachtig wit kerkje. De St. Johannes de Doper kerk. Ook hier branden kaarsjes bij Maria. Warm hebben we het niet. Maar beter iets als niets.
En dan op naar Kranenburg. Ons wandelboekje kan in de rugzak, want de route is ontzettend goed aangegeven. We komen via een smal graspad langs koeien. Mijn moeder speelt met ze. Ze rennen achter haar aan. Ik ben bang voor koeien. Mijn moeder krijgt de slappe lach van mijn angstige gedoe. We zingen daarna nog een hele tijd samen “een koetje en een kalfje die liepen in de wei”.
Een beetje afleiding was ook wel nodig want er lag een saai stuk voor ons o.a. langs een weg met veel verkeer. We knabbelen wat nootjes en dan zijn we opeens ook in Kranenburg. Eerst naar de bedevaartkerk St. Petrus en Paulus. Die is open. En wat voor kerk. Groot! We kunnen zelf een stempel zetten. Ik ben trots. We kijken een tijdje in de kerk rond en zitten allebei met onze eigen gedachten een tijdje in een kerkbank. Maar dan, het maagje knort. We vinden een conditorei en trakteren onszelf op choco met kuchen. Mam heeft het voornemen om elke dag taart te eten nu we in Duitsland zijn. Ik sluit me volkomen bij haar voornemen aan. Lijkt me geen straf. 🙂
Om 17.30 uur willen we naar de kerk terug en daar dan de Vesper meemaken. We wandelen voor die tijd nog door Kranenburg. Via de oude stadsmuur en molentoren komen we dan weer bij de kerk uit.
Echter de vesper valt ons tegen. Het voelt wat beklemmend aan en heel conservatief. Wat een verschil met gisteren in de Jacobskapel. Er “zitten” ook maar 4 mensen in de kerk. Na de Vesper sluipen we weg, voordat de pastor doorgaat met de eucharistie. Tijdens onze wandeling door Kranenburg hadden we al een pizzeria gespot. Daar vullen we ons buikje voor 6 euro. Inmiddels is het donker. Ik had een plek van vrienden op de fiets uitgezocht genaamd Huize Rivendel. Een woongemeenschap annex B&B. Het ligt tegen het Reichswald aan. Dus zaklantaarns uit de rugzak en lopen maar. Nog een paar kilometer te gaan. We zijn eigenlijk helemaal niet bang. Het is evengoed heel donker, maar de sterren en onze zaklantaarns schijnen ons bij. Tegen de rand van het bos zie ik licht. We blijken vlakbij “de Hovel” te zijn. We dralen wat, weten niet welke kant we op moeten want je loopt natuurlijk van het Jacobspad af. Ik bel aan bij een huis. Er zit een man in de woonkamer met een hond die flink aanslaat. Help! (dit kan je op 2 manieren uitleggen. Help ons! en help! een man met een hond.) In mijn vriendelijkste Duits vraag ik hem de weg. Eerst kijkt hij wat nors maar later ontdooit hij een beetje. Hij wijst ons de weg.
En zo komen we aan bij “Huize Rivendel”. Alfons doet open en zet thee. We worden naar een prachtig ruime woonkamer/keuken gebracht. Inmiddels is Peter onze gastheer van Franse les teruggekomen en zitten we een tijd gezellig te praten met een paar koppen rooibosthee. Ik ben moe en na het douchen val ik al snel in slaap op onze 2 persoonskamer. We hebben vandaag zo’n 23 kilometer gelopen.
De voornacht was wat onrustig. Ik had mama gisteren van alles uitgelegd over mijn nieuwe telefoon en alle bijkomende geluiden, van appjes en smsjes. Je word er helemaal gek van dus heb ik de geluidjes op stil gezet. Mama dommelde gisteravond al vrij snel in. Ik heb nog een tijdje liggen lezen via mijn e-reader. Ik schrok want opeens hoorde ik een paard. En wel heel dichtbij. Het leek net of hij naast mijn bed stond. Mama dacht na meerdere malen gehinnik dat het om binnenkomende app’s ging. Met andere woorden zet dat ding es op zacht. We kregen de slappe lach. ‘S ochtends hebben we het bewijs gezien…een echt paard en inderdaad hij stond dicht bij ons huisje.
Om 8 uur een heerlijk ontbijtje….er lag zelfs een mango bij! Tegen 9 uur namen we afscheid van Meta en haar man. De dooi had ingezet. Er was zelfs een zonnetje aan de hemel te zien. De man van Meta had ons uitgelegd hoe we weer op het Jacobspad konden komen en dat ging heel gemakkelijk. Bij schaapskooi “achter het zaand” pakten we de draad weer op en liepen al snel langs een radiotelescoop. Deze is in 1956 gebouwd en had toen de grootste doorsnee ter wereld, 25 meter. Verder over het Dwingelderveld. Het natste gebied van Europa. Er broeden tal van vogels en er groeien zeldzame planten. Hier was het nog wel glad. Oppassen geblazen! Er stond een barre wind.
We liepen door een stiltegebied. Zo stil waren wij niet (kwebbel, kwebbel). Dan linksaf verder de heide op en na een lang stuk (3.5 km.) bij schaapskooi Ruinen de heide weer af. Even verderop een info centrum. We hadden zin in een bakkie, maar het centrum was gesloten.
We lopen door het dorp Benderse en langs het Molenpad waar we ook daadwerkelijk een intacte molen tegenkomen. “De Zaandplatte” een achtkantige beltmolen.
Via het gehucht, Engeland lopen we zo Ruinen binnen en daar vinden we een heerlijke koffiestop bij Luning’s restaurant. Een tapas café en pannenkoekenboerderij. Prachtig!
We hebben het zusje van Bartje (“ik bid niet veur brune bonen”), Lammechien en Bram de ram op de foto gezet. Bram symboliseert de schaapskudden die eeuwenlang op de Drentse heidevelden graasden. Ze stonden voor een prachtige kerk. De Maria kerk, voormalig kloosterkerk met toren in Gotische stijl.
Nog 5 kilometer te gaan naar Hees. We zijn niet laat klaar, maar moeten allebei de auto’s nog halen en op huis aan.
Mama schreef in haar dagboekje. “Weer twee prachtige, witte, winterse wandeldagen beleefd! Mirjam hier kunnen we op terug kijken. Liefs Mama”
En ik kijk erop terug. Eerst door het in mijn wandeldagboek te hebben geschreven en nu door het op mijn blog te zetten. Het grappige is dat afgelopen weekend precies zo’n weekend was als vorig jaar. Nu ook zo’n 5 cm. sneeuw gevallen. Gisteren heb ik ook een hele mooie wandeling gemaakt. Sneeuw lijkt wel stilte en licht te absorberen.
Gisteren nog via de sms contact met mijn moeder gehad, want er is sneeuw voorspeld. Ik sms-te spottend of ze de sneeuwschep al had ingepakt. Zij dacht dat we wel 2 nodig hadden. 🙂
We wisten toen nog niet dat deze wandeldag wel onze wandelervaring op de proef zou stellen. Aan de voorbereiding lag het niet. Legging onder de broek, halve vingerhandschoentjes, wanten, ijzertjes voor onder de wandelschoenen. Deze laatste heb ik een aantal jaren geleden gekregen van mijn lieve wandelmoeder en ik heb ze al regelmatig gebruikt in het bos.
Maar toen ik opstond deze ochtend schrok ik behoorlijk. 1 witte, wonderlijke sneeuwwereld buiten. Ik ben zenuwachtig. Zal mama het aandurven om te komen met haar auto? Maar iets over 9 hoor ik haar rustig aan komen tuffen. Ze had de hele weg bijna 60 gereden. Allemaal sneeuwschuivers op de weg en glad. Wat een doorzetter. Eerst maar weer een bak koffie met cake en dan gaan we met 2 auto’s richting Hees. Onderweg stil & wit weer. Ik geniet ervan. We kunnen niet hard rijden. Veel sneeuw en gladheid. Vooral op de A28 meerdere sporen van auto’s die greppels zijn ingereden.
Vanuit Hees terug met mijn auto naar Westerbork.
In Westerbork nog een snelle bak uit de thermoskan en dan tegen half 12 op de ijzers. We lopen flink door. We hebben energie.
We komen langs de Boekweitenplas en daar grazen Schotse Hooglanders. Ze zijn wel nieuwsgierig naar ons en wij naar hun. Dan door Makkum en Terhorst en eigenlijk lopen we dan heel makkelijk naar Spier. We vinden het etablissement “Het Schortinghuis” en daar drinken we iets warms voor een brandend vuur. Het leven is goed!
Maar……dan begint de uitdaging. Niet goed gekeken en daardoor een flink stuk verkeerd gelopen. Via mijn gps komen we uiteindelijk weer op het goede pad terecht. Maar inmiddels is het al 17 uur en het gaat schemeren. Over de A28, hotel v/d Valk Spier aan de rechterhand. We lopen richting het bos en Dwingelderveld. Daar gaat het Jacobspad dwars doorheen, maar vanwege het tijdstip besluiten we om langs de berm van de N855 te lopen. Het was een lange saaie weg met best veel verkeer. We twijfelden meerdere malen of we toch niet het bos in zouden gaan. De moed zakte ons flink in de schoenen. Maar uiteindelijk bereikten we ons slaapadres. Bosrand 14. Rustplek de groene stek. Heel donker.
We belden aan en de eigenaresse bracht ons over gladde keitjes naar ons minihuisje. Mijn moeder en ik zijn inmiddels lid geworden van vrienden op de fiets. En dit adres sprak mij gelijk aan. We zagen niet veel groen buiten zoals de naam aangeeft. Morgen maar eens goed kijken.
De gaskachel kwam op hoog, we zetten meerdere kopjes thee en smikkelen wat van onze meegebrachte salade. Ik heb niet veel trek, terwijl ik veel van mezelf gevraagd heb vandaag. Mijn rug vind het ook niet echt leuk meer. Dus lekker douchen en vroeg op bed. Mama had nog 2 kruikjes gemaakt. Die hingen in het huisje aan de muur op ons te wachten.
In deze blog wat meer info over de route die wij lopen en een overzicht van de wandelboekjes.
HetJacobspad. 208 km. (Pelgrimspad Uithuizen – Hasselt) ISBN 978 90 813134 1 4
Het is een wandel- en fietspad. Het loopt vanaf de Jacobus de Meerderekerk in Uithuizen naar Hasselt.
Vandaar kunnen mensen verder lopen op het pelgrimspad naar Santiago de Compostella in Noord-Spanje. Het pad gaat zo veel mogelijk van kerk naar kerk en loopt van Uithuizen via onder andere Ten Boer, Thesinge, Groningen, Norg, Vries, Rolde, Westerbork en Ruinen naar Hasselt.
o
Jacobswegen in Nederland. 154 km. Deel 2! Te voet naar Santiago de Compostela. ISBN 978 90 808567 5 2
Deel 2 omvat de wegen vanuit het noorden en oosten. Er staat een routebeschrijving in van de 3 hoofdroutes. Dit zijn Jacobsweg Nieumeghen, Jacobsweg Amsvorde en Jacobsweg Audenzeel.
Twee routes beginnen in Hasselt waar ze voortgaan op de al bestaande wegen uit Sint Jacobiparochie (het Jabikspaad) en Uithuizen (het Jacobspad Groningen-Drenthe). Wij lopen Jacobsweg Nieumeghen, langs Zwolle, Wijhe, Deventer, Zutphen, Doesburg, Arnhem, Nijmegen en het duitse Zyfflich. Dit is een aansluiting op het Jacobspad Limburg.
Jacobspad. 210 km. Historische Pelgrimswegen naar Santiago tussen Rijn en Maas. Deel 3! ISBN 3 7616 1674 0
In etappe 1 van dit boekje sluiten wij aan in Zyfflich. Via Kevelaer (Duitsland) naar Venlo, Steyl, Roermond en langs de Maas naar Maastricht en Eijsden.
Een bedevaart of pelgrimage is een (pelgrims)reis naar een bedevaartsoord die een bijzondere betekenis heeft binnen een religie. In alle wereldgodsdiensten is de pelgrimage een belangrijk onderdeel van de geloofspraktijk. Een bekend voorbeeld in het christendom is de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela.
Camino.
Staat voor de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela.
Credential del Peregrino.
De ‘Credencial del Peregrino’, letterlijk de ‘geloofsbrief van de pelgrim’, is het op naam gestelde persoonlijke document dat bevestigt dat je als pelgrim onderweg bent.
Het paspoort is genummerd, voorzien van je naam, paspoortnummer en de afgifte datum. Het wordt ook wel het ‘pelgrimspaspoort’ of de ‘stempelkaart’ genoemd.
Jacobus de meerdere.
Is een discipel en apostel van Jezus. In de christelijke iconografie is de Jacobsschelp diens attribuut. Deze is bevestigd aan zijn hoed, mantel of knapzak. Ook wordt hij vaak afgebeeld met een staf. het attribuut van de pelgrim.
Jacobspad.
Pelgrimspaden vernoemd naar Jacobus de Meerdere.
Kaap Finisterre.
Is een granietheuvel met een hoogte van 600 meter in de gemeente Fisterra, in Galicië, Spanje.
De naam Finisterre is afgeleid van het Latijnse Finis Terrae, het einde van de wereld, oftewel daar waar de wereld ophoudt. Veel Pelgrims lopen na Santiago nog door naar deze plek.
Nederlands Genootschap van Sint Jacob.
Heeft zich als doel gesteld de belangstelling voor de pelgrimstocht te verdiepen. Je kan lid worden. Ze helpen o.a. fietsers en wandelaars op weg die naar Santiago de Compostela willen.
Pelgrim.
Het woord pelgrimeren komt uit het Latijn. Daar wordt een pelgrim, peregrinus genoemd, een woord dat is samengesteld uit per (door, over, voorbij) en ager (akker). Een pelgrim is dus iemand die door of voorbij de akkers trekt.
Pelgrimeren.
Zie begrip bedevaart.
Refugio.
Is een pelgrimsherberg. Deze overnachtingsmogelijkheden liggen vaak op dagafstand van elkaar en kosten weinig geld op vertoon van de pelgrimspas/credential.
Santiago de Compostela.
Is een stad in het Noordwesten van Spanje. Santiago betekent Sint Jacobus. De stad heeft circa 100 000 inwoners en is het einde van de bedevaartstocht waar deze blog over gaat.
Volgens een legende zou het graf van de apostel Jakobus, zich hier bevinden. Zijn stoffelijk overschot zou, nadat hij in Palestina was onthoofd, in een stenen boot zijn gelegd waarin twee van zijn discipelen meereisden. De boot bereikte vanzelf de Galicische kust, waarna het dode lichaam werd begraven in de berg Libredón. Over het graf verrees een machtige basiliek.
Vrienden op de fiets.
De stichting Vrienden op de fiets is een non profit netwerk van goedkope overnachtingsadressen voor wandelaars en fietsers. Als donateur betaal je 8 euro per jaar en krijg je toegang tot dit netwerk.
Leven & Meer 